„Żebyśmy byli partnerami” – analiza tematyczna wokół wzajemnych oczekiwań rodziców i nauczycieli w publicznych szkołach podstawowych

Aleksandra Alberska; Karolina Małek

doi:10.71358/pw.1848

Opublikowane: 2024-12-01

Tom 72 Nr 30 (2024)

„Żebyśmy byli partnerami” – analiza tematyczna wokół wzajemnych oczekiwań rodziców i nauczycieli w publicznych szkołach podstawowych

Aleksandra Alberska

, Karolina Małek

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.71358/pw.1848

Abstrakt

Wprowadzenie: Rodzice i nauczyciele odgrywają kluczową rolę w procesie wychowawczym oraz w rozwoju dziecka. W domu i w szkole przechodzi ono proces socjalizacji (kolejno pierwotnej i wtórnej), obserwując i naśladując zachowania opiekunów, a także czerpiąc od nich wiedzę o normach społecznych i wartościach, które następnie internalizuje i realizuje. Ponieważ oddziaływania wychowawcze rodziców i nauczycieli odbywają się równolegle, ważne, by nie stały one ze sobą w sprzeczności, ale się uzupełniały. Budowanie między tymi dwoma stronami relacji opartej na dobrej komunikacji i współpracy sprzyja wypracowaniu optymalnych rozwiązań, wspierających dziecko w rozwoju. Ważnym krokiem ku temu jest poznanie i uwzględnienie oczekiwań zarówno rodziców, jak i nauczycieli co do charakteru tej relacji i współpracy na rzecz dziecka. Kwestia wzajemnych oczekiwań jest rzadko poruszana w literaturze w sposób bezpośredni. Metoda: Badanie jakościowe miało charakter eksploracyjny, a jego celem było zbadanie trzech obszarów: (1) oczekiwań rodziców względem nauczycieli, (2) oczekiwań nauczycieli względem rodziców, (3) przewidywań rodziców i nauczycieli co do oczekiwań formułowanych wobec nich przez drugą stronę. Przeprowadzono częściowo ustrukturalizowane wywiady z siedmioma rodzicami uczniów klas V‒VIII publicznych szkół podstawowych oraz siedmioma nauczycielkami klas IV‒VIII. Wyniki: Analiza tematyczna zebranych danych pozwoliła na wyodrębnienie następujących wiązek tematycznych: „granice procesu kształcenia”, „zaangażowanie rodziców w życie szkoły”, „rola nauczyciela”, „charakter wzajemnego kontaktu” oraz „dziecko jako centrum relacji”. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują na podobieństwa i rozbieżności w oczekiwaniach rodziców i nauczycieli względem siebie oraz na znaczenie tych oczekiwań dla zrozumienia wyobrażeń i potrzeb w kontekście relacji obu tych grup. Wyniki sugerują także obszary, nad którymi warto się pochylić, planując oddziaływania skierowane do rodziców i nauczycieli (m.in. komunikacja, podział obowiązków, rola nauczyciela).

Inne teksty tego samego autora

Maria Łoskot, Karolina Małek, „Zacznij lekcję od doświadczenia” ‒ teoria autodeterminacji i metody doświadczeniowe w praktyce szkolnej. Wywiad z Richardem Rutschmanem , Psychologia Wychowawcza: Tom 72 Nr 30 (2024)
Jadwiga Zdziarska, Karolina Małek , Korzyści związane z obserwowanym poczuciem przynależności uczniów do szkoły według nauczycieli warszawskich liceów o wysokiej pozycji w rankingu Perspektyw , Psychologia Wychowawcza: Tom 72 Nr 30 (2024)
Tomasz Jurczyk, Karolina Małek , ak skutecznie wspierać pary w rodzicielstwie? Program Partners as Partners (Rodzice jako Partnerzy) jako efektywny model pracy grupowej z parami rodziców , Psychologia Wychowawcza: Tom 70 Nr 28 (2023)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Alberska, A., & Małek, K. (2024). „Żebyśmy byli partnerami” – analiza tematyczna wokół wzajemnych oczekiwań rodziców i nauczycieli w publicznych szkołach podstawowych . Psychologia Wychowawcza, 72(30), 19–36. https://doi.org/10.71358/pw.1848

Cited by / Share

Bibliografia

Von Bertalanffy, L. (1972). The history and status of general systems theory. Academy of Management Journal, 15(4), 407‒426. https://doi.org/10.2307/255139
Google Scholar

Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77‒101.https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Google Scholar

Christensen, S. L., Cleary, M. (1990). Consultation and the parent-education partnership: A perspective. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1, 219‒241. https://doi.org/10.1207/s1532768xjepc0103_2
Google Scholar

Crozier, G. (2016). Parents, schools and diversity: Challenges and opportunities for parental involvement in a changing global context. W: C. Timmerman, N. Clycq, A. Balde, L. Braekmans, S. Mels (red.), Youth in Education: The necessity of valuing ethnocultural diversity (s. 139‒152). Taylor & Francis Group.
Google Scholar

Dusza, B. (2018). Współpraca nauczycieli z rodzicami–perspektywa nauczycieli (raport z badań przeprowadzonych wśród nauczycieli klas gimnazjalnych). Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, 16, 149‒155.
Google Scholar

Hernik, K., Malinowska, K. (2015). Jak skutecznie współpracować i komunikować się z rodzicami i społecznością lokalną. Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów. Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar

Kalin, J., Šteh, B. (2010). Advantages and conditions for effective teacher-parent co-operation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4923‒4927. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.796
Google Scholar

Koutrouba, K., Antonopoulou, E., Tsitsas, G., Zenakou, E. (2009). An investigation of Greek teachers' views on parental involvement in education. School Psychology International, 30(3), 311‒328. https://doi.org/10.1177/0143034309106497
Google Scholar

Łobocki, M. (1985). Poradnik wychowawcy klasy. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Macbeth, A. (1984). The government of Scottish education: Partnership or compromise. Unit for the Study of Government in Scotland, University of Edinburgh.
Google Scholar

Manzon, M., Miller, R., Hong, H., & Khong, L. (2015). Parent engagement in education (NIE Working Paper Series No. 7). Singapore: National Institute of Education. https://hdl.handle.net/10497/18865
Google Scholar

McAlister, S. (2013). Why Community Engagement Matters in School Turnaround. Voices in Urban Education, 36, 35‒42.
Google Scholar

Mutch, C., Collins, S. (2012). Partners in Learning: Schools' Engagement With Parents, Families, and Communities in New Zealand. School Community Journal, 22(1), 167‒187.
Google Scholar

Nerwińska, E. (2015). Współpraca z rodzicami impulsem rozwoju szkoły. Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar

Nowosad, I. (2014). Stuck in a loop of self-fulfilling prophecy. On teachers’ expectations from their contacts with parents. Studia Pedagogiczne, 67.
Google Scholar

Pyżalski, J. (2010). Stresory w środowisku pracy nauczyciela. Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli, 53.
Google Scholar

Sheridan, S. M., Bovaird, J. A., Glover, T. A., Andrew Garbacz, S., Witte, A., Kwon, K. (2012). A randomized trial examining the effects of conjoint behavioral consultation and the mediating role of the parent–teacher relationship. School Psychology Review, 41(1), 23‒46. https://doi.org/10.1080/02796015.2012.12087374
Google Scholar

Souto-Manning, M., Swick, K. J. (2006). Teachers’ beliefs about parent and family involvement: Rethinking our family involvement paradigm. Early Childhood Education Journal, 34(2), 187‒193. https://doi.org/10.1007/s10643-006-0063-5
Google Scholar

Topor, D. R., Keane, S. P., Shelton, T. L., Calkins, S. D. (2010). Parent involvement and student academic performance: A multiple mediational analysis. Journal of prevention & intervention in the community, 38(3), 183‒197. https://doi.org/10.1080/10852352.2010.486297
Google Scholar

Waller, W. (1932). The sociology of teaching. John Wiley & Sons, Inc. https://doi.org/10.1037/11443-000
Google Scholar