Anderson, L.M., Shinn. C., Fullilove,M.T., Scrimshaw, S.C., Fielding, J.E., Normand, J., Carande-
Google Scholar

Kulis, V.G. (2003). The effectiveness of early childhood development programs: A systematic
Google Scholar

review. American Journal of Preventive Medicine, 24(3), 2–46.
Google Scholar

Barnett, W.S. (2011). Effectiveness of early educational intervention. Science, 333, 975–978.
Google Scholar

Blackman, J.A. (2002). Early intervention: A global perspective. Infants & Young Children, 15(2),
Google Scholar

11–19.
Google Scholar

Blair, C., Diamond, A. (2008). Biological processes in prevention and intervention: The promotion
Google Scholar

of self-regulation as a means of preventing school failure. Development and Psychopathology,
Google Scholar

20, 899–911.
Google Scholar

Blok, H., Fukkink, R., Gebhardt, E., Leseman, P. (2005). The relevance of delivery mode and other
Google Scholar

programme characteristics for the effectiveness of early childhood intervention. International
Google Scholar

Journal of Behavioral Development, 29, 35–47.
Google Scholar

Bloom, B.S. (1964). Stability and Change in Human Characteristics. New York: Wile.
Google Scholar

Bowlby, J. (1953). Some pathological processes set in train by early mother-child separation. The
Google Scholar

British Journal of Psychiatry, 99(415), 265–272.
Google Scholar

Bowlby, J. (2005). A Secure Base: Clinical Applications of Attachment Theory. T. 393. Taylor &
Google Scholar

Bronston, W.G. (1976). Concepts and theory of normalization. W: R. Koch, J.C. Dobson (red.),
Google Scholar

The Mentally Retarded Child and His Family: A Multidisciplinary Handbook (s. 490–516).
Google Scholar

New York: Brunner/Mazel Francis.
Google Scholar

Buber, M. (1992). Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Cassidy, J., Shaver, P.R. (red.). (2002). Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical
Google Scholar

Applications. New York: The Guildford Press.
Google Scholar

Cytowska, B., Winczura, B. (red.). (2006). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego
Google Scholar

dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Dagnan, D., Sandhu, S. (1999). Social comparison, self-esteem and depression in people with
Google Scholar

intellectual disability. Journal of Disability Research, 43, 372–379.
Google Scholar

Emerson, E., Hatton, Ch. (2008). People with Learning Difficulties in England Centre for Disability
Google Scholar

Research. Lancaster: Lancaster University.
Google Scholar

Feuerstein, R., Miller, R., Rand, Y.A., Jensen, M.R. (1981). Can evolving techniques better measure
Google Scholar

cognitive change? The Journal of Special Education, 15(2), 201–219.
Google Scholar

Feuerstein, R., Falik, L.H., Feuerstein, R.S., Rand, Y. (2002). The Dynamic Assessment of Cognitive
Google Scholar

Modifiability. The Learning Propensity Assessment Device: Theory, Instruments and
Google Scholar

Techniques. Jerusalem: The ICELP Press.
Google Scholar

Fletcher, H.K., Gallichan, D.J. (2016). An overview of attachment theory: Bowlby and beyond.
Google Scholar

Attachment in Intellectual and Developmental Disability: A Clinician’s Guide to Practice and
Google Scholar

Research, 8–32.
Google Scholar

Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności.
Google Scholar

Warszawa: WN PWN.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2000a). Uwarunkowania wrażliwości edukacyjnej uczniów klasy pierwszej szkoły
Google Scholar

specjalnej dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Psychologia Wychowawcza, 1,
Google Scholar

43–57.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2000b). Pomóżmy dziecku z upośledzeniem umysłowym doświadczać przestrzeni.
Google Scholar

Orientacja przestrzenna w teorii, diagnozie, rozwoju dziecka. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2004). Założenia i kontekst procesu rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną
Google Scholar

(s. 8–17). W: J. Głodkowska, A. Giryński (red.), Osobowość, samorealizacja, odpowiedzialność,
Google Scholar

bezpieczeństwo, autonomia – teoria, empiria i praktyka w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością
Google Scholar

umysłową od dzieciństwa do późnej dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2005). Optymizm czy pesymizm w stylu wyjaśniania stosowanym przez młodzież
Google Scholar

z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo,
Google Scholar

1, 153–179.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2009). Wyobraźnia dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim
Google Scholar

i dzieci w normie intelektualnej. W: J. Głodkowska, A. Giryński (red.), Kreatywność osób
Google Scholar

z niepełnosprawnością intelektualną – czy umiemy myśleć inaczej? (s. 43–65). Kraków: Wydawnictwo
Google Scholar

Naukowe Akapit.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2010). Kolory w analizie kompetencji pedagoga specjalnego. W: J. Głodkowska
Google Scholar

(red.), Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami
Google Scholar

edukacyjnymi (s. 279–288). Warszawa: Wydawnictwo Akademii APS.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2012). Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata. Diagnoza, możliwości
Google Scholar

rozwojowe i edukacyjne dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną – w aspekcie stałości
Google Scholar

i zmienności w pedagogice specjalnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akapit.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2014a). Autorstwo życia a niepełnosprawność – ponawiane odczytywanie idei
Google Scholar

normalizacji. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1, 75–97.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2014b). Rozważania o podmiotowości a niepełnosprawność – u źródeł współczesnego
Google Scholar

ujęcia i w perspektywie interdyscyplinarnej. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo,
Google Scholar

2, 91–109.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2014c). Podmiotowość a doświadczanie zależności przez osoby z niepełnosprawnością
Google Scholar

– normalizacja jako narzędzie ideowe rehabilitacji podmiotowej. Człowiek – Niepełnosprawność
Google Scholar

– Społeczeństwo, 3(25), 87−106.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2014d). Być podmiotem i stawać się autorem swojego życia – paradygmat wsparcia
Google Scholar

w przygotowaniu osób z niepełnosprawnością do budowania własnej tożsamości i wzbogacania
Google Scholar

dobrostanu. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4(26), 9−44.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2015). Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością – konceptualizacja
Google Scholar

w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego funkcjonowania i wsparcia.
Google Scholar

W: J. Głodkowska, Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności (s. 110–135). Warszawa:
Google Scholar

Wydawnictwo APS.
Google Scholar

Głodkowska, J. (2017). Dziecko Osobą – personalistyczne odczytywanie kanonów wczesnego
Google Scholar

wspomagania rozwoju dziecka. W: J. Głodkowska, Interdyscyplinarne konteksty wczesnej interwencji,
Google Scholar

wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (w druku).
Google Scholar

Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Goldberg, J.S., Carlson, M.J. (2014). Parents’ relationship quality and children’s behavior in stable
Google Scholar

married and cohabiting families. Journal of Marriage and the Family, 76(4), 762–777.
Google Scholar

Goldberg, S. (1991). Recent developments in attachment theory and research.Canadian Journal of
Google Scholar

Psychiatry, 36, 393–400.
Google Scholar

Greenberg, M.T., Speltz, M.L., Deklyen, M. (1993). The role of attachment in the early development
Google Scholar

of disruptive behavior problems. Development and Psychopathology, 5, 191–213.
Google Scholar

Greenspan, S.I., Benderly, B.L. (2000). Rozwój umysłu. Emocjonalne podstawy inteligencji. Poznań:
Google Scholar

DW REBIS.
Google Scholar

Grossmann, K., Grossmann, K.E., Kindler, H. (2005). Early care and the roots of attachment
Google Scholar

and partnership representation in the Bielefeld and Regensburg Longitudinal studies. W: K.E
Google Scholar

Grossmann, K. Grossmann, E. Waters (red.), Attachment from Infancy to Adulthood: The Major
Google Scholar

Longitudinal Studies (s. 98–136). New York: Guilford Press.
Google Scholar

Guralnick, M.J. (2001). A developmental systems model for early intervention. Infants & Young
Google Scholar

Children, 14(2), 1–18.
Google Scholar

Guralnick, M.J. (2013). Developmental science and preventive interventions for children at environmental
Google Scholar

risk. Infants and Young Children, 26(4), 270–285.
Google Scholar

Havighurst, R.J. (1972). Developmental Tasks and Education. New York: McKay.
Google Scholar

Horowitz, F.D. (1988). The Concept of Risk: A Re-evaluation, Presented at the Society for Research
Google Scholar

in Child Development. Kansas City, Missouri.
Google Scholar

Koss, K.J., Hostinar, C.E., Donzella, B., Gunnar, M.R. (2014). Social deprivation and the HPA axis
Google Scholar

in early development. Psychoneuroendocrinology, 50, 1–13.
Google Scholar

Kotulak, R. (1996). Inside the Brain: Revolutionary Discoveries of How the Mind Works. Kansas
Google Scholar

City MO: Andrews & McMeel.
Google Scholar

Kraemer, G.W. (1992). A psychobiological theory of attachment. Behavioral and Brain Sciences,
Google Scholar

15(3), 493–511.
Google Scholar

Lachapelle, Y., Wehmeyer, M.L., Haelewyck, M.C., Courbois, Y., Keith, K.D., Schalock, R.,
Google Scholar

Verdugo, M.A., Walsh, P.N. (2005). The relationship between quality of life and self-determination:
Google Scholar

An international study. Journal of Intellectual Disability Research, 49, 740–744.
Google Scholar

Lengua, L.J., Honorado, E, Bush, N.R. (2007). Contextual risk and parenting as predictors of effortful
Google Scholar

control and social competence in preschool children. Journal of Applied Developmental
Google Scholar

Psychology, 28, 40–55.
Google Scholar

Luckasson, R., Borthwick-Duffy, S., Buntinx, W.H.E., Coulter, D.L., Craig, E.M., Reeve, A.,
Google Scholar

Schalock, R.L., Snell, M., Spitalnik, D.M., Spreat, S., Tasse, M.J. (2002). Mental Retardation:
Google Scholar

Definition, Classification, and Systems of Supports. Washington, DC: American Association
Google Scholar

on Mental Retardation.
Google Scholar

Lyons-Ruth, K. (2015). Dissociation and the parent–infant dialogue: A longitudinal perspective
Google Scholar

from attachment research. Attachment, 9(3), 253–276.
Google Scholar

Magnusson, D., Stattin, H. (2006). The person in context: A holistic- interactionistic approach.
Google Scholar

R.M.Lerner, W. Damon (red.), Handbook of Child Psychology (s. 400–464). New York: Wiley.
Google Scholar

Maritain, J. (1988). Pisma filozoficzne. Kraków: Znak.
Google Scholar

McDermott, J.M., Troller-Renfree, S., Vanderwert, R., Nelson, C.A., Zeanah, C.H., Fox, N.A.
Google Scholar

(2013). Psychosocial deprivation, executive functions, and the emergence of socio-emotional
Google Scholar

behavior problems. Frontiers in Human Neuroscience, 7, 167.
Google Scholar

McLaughlin, K.A., Sheridan, M.A., Lambert, H.K. (2014). Childhood adversity and neural development:
Google Scholar

Deprivation and threat as distinct dimensions of early experience. Neuroscience &
Google Scholar

Biobehavioral Reviews, 47, 578–591.
Google Scholar

Mounier, J. (1964). Wstęp do egzystencjalizmów. Kraków: Znak.
Google Scholar

O’Connor, T.G., Rutter, M. (2000). Attachment disorder behavior following early severe deprivation:
Google Scholar

Extension and longitudinal follow-up. Journal of the American Academy of Child &
Google Scholar

Adolescent Psychiatry, 39(6), 703–712.
Google Scholar

Park, N., Peterson, C. (2003). Early intervention from the perspective of positive psychology.
Google Scholar

Prevention and Treatment, 6(1), 2–8.
Google Scholar

Perry, B.D. (2002). Childhood experience and the expression of genetic potential: What childhood
Google Scholar

neglect tells us about nature and nurture. Brain and Mind, 3(1), 79–100.
Google Scholar

Perry, B.D. (2009). Examining child maltreatment through a neurodevelopmental lens: Clinical
Google Scholar

applications of the neurosequential model of therapeutics. Journal of Loss and Trauma, 14(4),
Google Scholar

240–255.
Google Scholar

Peterander, F. (2000). The best quality cooperation between parents and experts in early intervention.
Google Scholar

Infants & Young Children, 12(3), 32–45.
Google Scholar

Phillips, D.A., Shonkoff, J.P. (red.). (2000). From Neurons to Neighborhoods: The Science of Early
Google Scholar

Childhood Development. Washington, DC: National Academies Press.
Google Scholar

Protzko, J., Aronson, J., Blair, C. (2013). How to make a young child smarter: Evidence from the
Google Scholar

database of raising intelligence. Perspectives on Psychological Science, 8, 25–40.
Google Scholar

Ramey, C.T., Ramey, S.L. (1998). Early intervention and early experience. American Psychologist,
Google Scholar

53(2), 109–120.
Google Scholar

Roskam, I., Stievenart, M., Tessier, R., Muntean, A., Escobar, M.J., Santelices, M.P., Pierrehumbert,
Google Scholar

B. (2014). Another way of thinking about ADHD: The predictive role of early attachmentdeprivation in adolescents’ level of symptoms. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology,
Google Scholar

49(1), 133–144.
Google Scholar

Rutter, M. (1973). Maternal deprivation. Handbook of Parenmting, 14, 181–202.
Google Scholar

Ryan, R.M., Deci, E.L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic
Google Scholar

and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 1(52), 141–166.
Google Scholar

Ryan, R.M., Huta, V., Deci, E.L. (2013). Living well: A self-determination theory perspective on
Google Scholar

eudaimonia. W: Delle Fave, A. (red.), The Exploration of Happiness (s. 117–139). Dordrecht:
Google Scholar

Springer Netherlands.
Google Scholar

Ryff, C. (2013). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia.
Google Scholar

Psychotherapy and Psychosomatics, 83(1), 10–28.
Google Scholar

Ryff, C.D., Boylan, J.M. (2016). Linking happiness to health: Comparisons between hedonic and
Google Scholar

eudaimonic well-being. Handbook of Research Methods and Applications in Happiness and
Google Scholar

Quality of Life, 53–70.
Google Scholar

Saint-Exupéry, A., de (2012). Twierdza. Warszawa: Wydawnictwo Muza SA.
Google Scholar

Schalock, R.L. (2004). The emerging disability paradigm and its implications for policy and practice.
Google Scholar

Journal of Disability Policy Studies, 14, 204–215
Google Scholar

Schalock, R. i in. (2010). Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Support.
Google Scholar

11th Edition. Washington: American Association on Intellectual and Developmental Disabilities.
Google Scholar

Seligman, M.E. (2011). Pełnia życia. Nowe spojrzenie na kwestię szczęścia i dobrego życia. Poznań:
Google Scholar

Media Rodzina.
Google Scholar

Seligman, M.E. (2012). Flourish: A Visionary new Understanding of Happiness and Well-being.
Google Scholar

Simon and Schuster.
Google Scholar

Shogren, K.A., Wehmeyer, M.L. (2015). A frame-work for research and intervention design in
Google Scholar

sup-ported decision-making. Inclusion, 3, 17–23.
Google Scholar

Shogren, K.A., Wehmeyer, M.L., Lassmann, H., Forber-Pratt, A.J. (2017). Supported decision
Google Scholar

making: A synthesis of the literature across intellectual disability, mental health, and aging.
Google Scholar

Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 52(2), 144–157.
Google Scholar

Summers, J.A., Brotherson, M.J., Erwin, E.J., Maude, S.P., Palmer, S.B., Haines, S.J., Stroup-
Google Scholar

Rentier, V., Wu, H.Y., Peck, N.F., Zheng, Y.Z. (2014). Family reflections on the foundations of
Google Scholar

self-determination in early childhood. Inclusion, 2(3), 175–194.
Google Scholar

Swain, J., French, S. (2000). Towards an affirmation model of disability. Disability and Society,
Google Scholar

15, 4, 569–582.
Google Scholar

Taylor, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa:
Google Scholar

WN PWN.
Google Scholar

Wolfensberger, W. (1972). The Principles of Normalization in Human Services. Toronto: National
Google Scholar

Institute on Mental Retardation.
Google Scholar

Wood, D., Bruner, J.S., Ross, G. (1976).The role of tutoring in problem solving. Journal of Child
Google Scholar

Psychology and Child Psychiatry, 17, 89–100.
Google Scholar

Wygotski, L.S. (1978). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Zigler, E.F., Finn-Stevenson, M., Stern, B.M. (1997). Supporting children and families in the
Google Scholar

schools: The School of the 21st Century. American Journal of Orthopsychiatry, 67(3), 396–407.
Google Scholar

Zigler, E., Finn-Stevenson, M. (2007). From research to policy and practice: The school of the 21st
Google Scholar

century. American Journal of Orthopsychiatry, 77, 175–181.
Google Scholar